१५ कार्तिक, डोल्पा । नेपाल खाद्य संस्थान डोल्पाले गत असारदेखि नखुलाएको खाद्यान्न शनिबारदेखि खुलाएको छ ।

यस आर्थिक वर्षको चामल अहिलेसम्म पनि आइनपुगेको र गत आवको जुफाल डिपो र खाद्य संस्थान दुनैमा जम्मा भएका एक हजार ४३० क्विन्टल चामल सबैलाई नपुग्ने भएपछि दसैँ तिहारजस्ता चाड पर्वमा पनि संस्थानले खाद्यान्न वितरण गर्ननसकेको संस्थानका निमित्त खाद्य प्रमुख रणबहादुर एैरीले बताए ।

गत चार महिनादेखि खाद्यान्न उपलब्ध नगराएकाले आएको जति चामल आजदेखि चार दिने सूचना खुलाएर प्रतिकिलो रु ४८ का दरले प्रतिपरिवार तीन किलो चामल उपलब्ध गराएर खाद्यान्न वितरण सुरु गरिएको खाद्य संस्थान डोल्पाले जनाएको छ ।

लामो समयपछि संस्थानले खाद्यान्न खुलाएपछि डोल्पाका जुफाल, दुनैलगायतका कार्यालयमा गाँउगाँउबाट आएका सर्वसाधारणको घुइँचो लागेको छ । दसैँ, तिहारजस्ता चाडपर्वमा पनि संस्थानले खाद्यान्न उपलब्ध नगराएकाले डोल्पामा खाद्यान्नको हाहाकारसमेत भएको थियो ।

क्षेत्रफलको हिसाबमा नेपालकै ठूलो जिल्ला डोल्पा भएतापनि खेतीयोग्य जमिन भने झन्डै एक प्रतिशत मात्र रहेको छ जहाँ वर्षभरी गरेको खेतीले तीन महिनामात्र खान पुग्दछ । जुम्ला, नेपालगन्ज, तुलसिपुरबाट खाद्यान्न ढुवानीको जिम्मा पाएको केदारनाथ ढुवानी सेवाको चरम लापरबाहीले समयमै खाद्यान्न सम्बन्धित ठाँउसम्म पुग्न सकेको छैन । रासस

अन्यत्र ठाउँबाट आईसमा हालेर ल्याएको माछालाई मलेखु खोलामा यसरी धोईन्छ । आईस पखालिन्छ । अनि मलेखुको माछा भन्दै बेच्ने गरिन्छ । र्वसाधारणहरु मलेखुको माछाको नाममा यसरि ठगिने गरेका छन् ।

तस्वीर–नारायण सिल्वाल/नेपालीमाटो

Hetauda, Nov 1: The death toll in Hetauda bus collision accident reached 10 including a foreigner.

The deceased are Prabinraj Acharya of Barbote VDC-4, Brij Dahal of Ilam Municipality, Shanta Shrestha, Milan Adhikari and Raskhya Shrestha of Ilam Municipality-2 and Ila Karki of Ilam Municipality-4. Likewise, Devi Maya Luintel of Khanar VDC-7 of Sunsari district also died in incident. The Russian national killed in the incident is identified as Dariya Malta.  

However, address of two Roshan Bhatta and Astha is not ascertained, police said. The passenger buses (Na 4 Kha 5448) from opposite (Na 5 Kha 4841) direction collided to each other at 2:00 this morning at Basamadi in the district, police said. The District Police Office, Makawanpur, said seriously injured 31 are rushed to different hospitals in Chitwan. RSS

काठमाडौं । नायिका रेखा थापाले चलचित्र हिम्मतवाली निर्माणका क्रममा चलचित्र प्रदर्शनसँगै आफूले विवाह गर्न सक्ने सम्भावना व्यक्त गरेकी थिइन् ।

सामाजिक सञ्जालहरुमा उनको फिल्म हिम्मतवालीका नायक सुदर्शन गौतमसँगको अफेयरको चर्चा चुलिँदै आएको छ । रेखाले दुवै हात नभएपनि नायकका रुपमा राम्रो काम गर्ने सुदर्शनको प्रशंसामा थुप्रै शब्द खर्चिएकी थिइन् ।

निर्देशक छबि ओझासँगको सम्बन्ध चिसिएर उनीसँग अलग्गिएपछि उनी एक्लो जीवन बाँचिरहेकी छिन् । उनले एक्लो जीवन नबाँच्ने संकेत गर्दै असल र हिम्मतवाला युवकसँग विवाह गर्ने योजना सार्वजनिक गरेकी थिइन् ।

अहिले हिम्मतवाला चलचित्रले आफ्नो सफल प्रदर्शन गरिरहकै छ । नायिका रेखा र सुदर्शन प्रायः सँगै देखिन्छन् । तर उनीहरुको बिहेको कुरा भने त्यति अगाडि बढेको देखिँदैन । के यो चलचित्र प्रदर्शनको लागि उनीहरुले प्रेमका कुरा गरेका थिए त ? दर्शक समर्थकले जिज्ञासा राख्न थालेका छन् ।

copyd@nepalikonews

१५ कार्तिक, गौशाला । भारतीय रुपैयाँको अभावमा अहिले महोत्तरीका नेपाली ग्राहक भारतीय बजारमा ठगिन बाध्य भएका छन् ।

महोत्तरीका सीमासँग जोडिएको भारतीय बजार भिठ्ठामोड, सुरसण्ड, सीतामढी, मधवापुरलगायतका बजारमा नेपाली रुपैयाँको ठूलो अवमूल्यन गरेर व्यापारीले नेपाली ग्राहकलाई ठगिरहेका छन् ।

भारतीय बजारमा सर सामान खरिद गर्न पुगेका नेपालीसँग भारतीय व्यापारीले १०० भारुको सट्टा १६६ देखि १६८ सम्म नेपाली रुपैयाँ लिने गरेको जलेश्वर–४ का शिवचन्द्र चौधरीले बताउनुभयो ।

त्यस्तै बनौली–४ बस्ने वैद्यनाथ चौधरीले आफूले सीमापारीको बजारमा गएर १०० भारुका लागि १६६ नेपाली तिरेको बताउनुभयो ।

महोत्तरीको सीमासँग जोडिएको विभिन्न भारतीय बजारमा दैनिक पाँच हजारभन्दा बढी नेपाली ग्राहक जाने गर्दछन् भने दैनिक रु दुई करोडभन्दा बढीको सर सामान खरिद गर्ने गरेको भारतीय व्यवसायीले स्वीकारेका छन् । रासस

१४ कार्तिक, काठमाडौं । उप–प्रधानमन्त्री प्रकाशमान सिंह संयुक्त राष्ट्रसंघले गर्न लागेको भुपरिवेष्टिक मुलुकहरुको अन्तराष्ट्रिय सम्मेलनमा भाग लिन भियाना प्रस्थान गर्ने भएका छन् । 

हरेक १०/१० वर्षमा हुने सो सम्मेलनमा सहभागी हुन मन्त्री सिंहको टोली शनिबार राती ९ बजे त्यसतर्फ प्रस्थान गर्ने कार्यक्रम तय भएको हो ।

सम्मेलनमा प्रधानमन्त्री शुशिल कोइराला सहभागी हुने कार्यक्रम तय भएको भएपनि अन्तिम समयमा आएर कार्यव्यस्थताका कारण मन्त्री सिंह जान लागेको बताईएको छ । 

भ्रमण टोलीमा वाणिज्य तथा आपूर्ती मन्त्री, राष्ट्रिय योजना आयोगका उपाध्यक्ष, विभिन्न मन्त्रालयका कर्मचारी, लगायतको सहभागीता रहेछ । भ्रमण टोली यही कार्तिक २० गते बुधबार स्वदेश फर्कने कार्यक्रम रहेको छ ।

१५ कार्तिक, धादिङ । शिक्षक कल्याण बचत तथा क्रण सहकारी संस्था लिमिटेड निलकण्ठ ३ धादिङको चौथो वाषिक साधारण सभा धादिङबेसीमा सम्पन्न भएको छ । संस्थाका अध्यक्ष केशरी प्रसाद पन्तको सभापतित्व रहेको कार्यक्रममा पुर्व खेलकुद मन्त्री तथा एकिकृत नेकपा माओवादीका पोलिटव्युरो सदस्य एवम् धादिङ,नुवाकोट रसुवाका ईन्चार्ज हित वहादुर तामाङको प्रमुख आतिथ्य रहेको थियो ।

कार्यक्रममा एनेकपा माओवादीका केन्द्रिय सदस्यहरु पुष्पविक्रम मल्ल, कल्पना धमला, एनेकपा माओवादी धादिङका अध्यक्ष राम वहादुर भन्डारी, उपाध्यक्ष राजु नेपाल बिकास , सचिव धन वहादुर वुर्लाकोटी बिजय, अखिल नेपाल शिक्षक संगठनका केन्द्रिय महासचिव शंकर अधिकारी, जिल्ला अध्यक्ष अर्जुन नगरकोटी लगायत संस्थामा आवद्ध सेयर सदस्यहरु, पार्टीका नेता कार्यकर्ता सुभचिन्तकहरुको सहभागिता रहेको थियो ।

जनताले सोचे जस्तो संविधान समयमा नदिन नेपाली काँग्रेस र नेकपा एमालेले चलखेल गरिरहेकोले जनता आफै सचेत रहन समेत तामाङले आग्रह गरे। विगतमा गरेका सहमतीहरुलाई उल्टाउदै वखेडा निकालेका कारण तोकिएकै समयमा संबिधान पाउनेमा संका रहेको तामाङको भनाई थियो ।

संस्थाका सचिव शान्ती कुमारी श्रेष्ठले वार्षिक प्रगती प्रतिवेदन र कोषाध्यक्ष शिव प्रसाद रिजालले रु ५१ लाख वरावरको आर्थिक प्रतिवेदन पेस गर्नु गरेका थिए । ५ सय १९ जना सेयर सदस्य रहेको सस्थाको वार्षिक मुनाफा १ लाख ९८ हजार रुपैयाँ रहेको छ।

पोखरा, १५कात्तिक। पोखरा नगर रेष्टुरेण्ट तथा बार एशोसियशन९सिटी रेवान०को आयोजनामा पोखरामा शुक्रबारदेखि तेस्रो सिटी रेवान महोत्सव तथा फुड फेष्टिबल शुरु भएको छ। 

पर्यटन प्रवद्र्वन, सामाजिक सेवा, उपभोक्ताको हित र लोक संस्कृतिको विकास गर्ने उदेश्यले पोखरा रगशालामा शुरु भएको महोत्सव २२ गतेसम्म चल्ने महासचिव एवं प्रचार संयोजक दिपक तिमिल्सिनाले जानकारी दिनुभयो  । महोत्सवमा विभिन्न व्यवसाय, रेष्टुरेण्ट, सुरक्षा र स्वास्थ्यका गरी एक सय ५० वटा स्ट्रल रहेका छन्। महोत्सव सम्पन्न गर्न ३२ लाख ६८ हजार खर्च लाग्ने तथा महोत्सवबाट ३५ लाख ९५ हजार आम्दानी हुने अपेक्षा गरिएको छ ।

महोत्सव दुई लाख दर्शकले अवलोकन गर्ने अपेक्षा आयोजकको छ। महोत्सवको आकर्षणमा खानाका परिकारहरुवीच प्रतियोगिता, राष्ट्रिय स्तरको खुल्ला लोकदोहोरी प्रतियोगिता, गृहणी महिला नृत्य ्रतियोगिता, उपभोग्य बस्तुको प्रदर्शनी, स्थानीय उत्पादनको प्रदर्शनी, बाल उद्यान रख्यातिप्राप्त कलाकारहरुको प्रस्तुती रहने छ। महोत्सवमा यसपटक विवाहित पुरुषवीच नृत्य प्रतियोगिता, लोकल कुखुराको झोलसँग ढिडो खाने प्रतियोगिता, लमजु·को ठाडो भाका, हास्य प्रहसन जस्ता कार्यक्रम पनि थप गरिएको छ। महोत्सव अवलोकन गर्न सर्वसाधारणका लागि ५० र विद्यार्थीका लागि ३०  रुपैयाको टिकट व्यवस्था गरिएको छ।महोत्सवको शुक्रबार उद्घाटनगर्दै पश्चिमाञ्चल क्षेत्रीय प्रशासक दिनेशकुमार थपलियाले पोखराको लेकसाइड मात्र पर्यटकीय क्षेत्र नभएको बताए। 

विदेशीको बढि चलहपहल भएका कारण लेकसाइड मात्र पर्यटकीय क्षेत्र भएको लाग्न सक्छ तर त्यसो होइन उनले भने – लेकसाइडको जस्तै पोखराको पातलो छागो, चमेरी गुफा, चिप्लेढुब्गा र महेन्द्रपुलको पनि आफ्नै विषेशता छ, समग्र पोखराको विकासका लागि सवै स्थललाई चिनाउनुपर्छ। उनले रेष्टुरेण्ट तथा बारहरुले स्वेदशी तथा विदेशी पर्यटकहरुलाई उनीहरुको चाहाना अनुसार गुणस्तरीय सेवा दिएर आकर्षित गर्न सक्नुपर्नेमा जोड दिए।कार्यक्रममा नेपाल उद्योग वाणिज्य महासब्घका पुर्वअध्यक्ष आनन्दराज मुल्मी, नेपाल होटल व्यवसायी महासब्घका अध्यक्ष अमृत भुजेल, पोखरा उद्योग वाणिज्य सब्घका अध्यक्ष विन्दुकुमार थापा, पोखरा पर्यटन परिषद्का अध्यक्ष सूर्य भुजेल, नेपाल पत्रकार महासब्घ कास्कीका अध्यक्ष रामकृष्ण ज्ञवाली, बरिष्ठ लोकगायक प्रजापति पराजुलीले बोलेका थिए। सिटी रेवानका अध्यक्ष के।पी शर्मा पाध्याको अध्यक्षतामा सम्पन्न कार्यक्रममा प्रथम उपाध्यक्ष पिताम्बर पौडेलले स्वागत र महासचिव दिपक तिमिल्सिनाले कार्यक्रम संचालन गरेका थिए।

१४ काठमाडौं । प्रतिपक्षी दल राप्रपा नेपालका सांसदहरुले रोष्टम घेरेपछि व्यवस्थापिका–संसदको आजको दोस्रो बैठक स्थगित भएको छ । 

संसद्को बैठकमा राप्रपा नेपालले उठाएका विषयवस्तु सम्बोधन गर्ने क्रममा गृहमन्त्री बामदेव गौतमले भगवानप्रति अनास्था फैलाउने ढङ्गबाट भनाइ आएको आरोप लगाउँदै राप्रपा नेपालका सांसद्हरुले रोष्टम घेरेपछि कार्यसूचीमा प्रवेश नै नगरी स्थगित भएको हो ।

आधा घण्टाका लागि स्थगित भएको बैठक साँझ ५ बजे आरम्भ भएकोमा बैठक सुरु भएको घोषणा गर्नासाथ राप्रपाका सांसदहरुले उठेर विरोध जनाएपछि बैठको कारबाही अघि बढ्न सकेन ।

सभामुख सुवास नेम्वाङले बैठकको प्रारम्भमा गृहमन्त्री गौतमलाई आफ्ना भनाइहरु प्रस्तुत गर्न समय दिनुभएकामा राप्रपाका सांसद्हरुले गृहमन्त्रीको तर्फबाट बिहानको भनाइप्रति क्षमायाचना नगरेसम्म बैठक नचल्ने अडानका साथ होहल्ला गरेपछि बैठक स्थगित भएको हो । 

राप्रपाका सांसदहरुले नारा लगाउँदै रोष्टम घेरेपछि नेपाली काँग्रेस र नेकपा (एमाले)का सांसदहरुले राप्रपाको अवरोधले गर्दा आफ्ना भनाइहरु संसदमा राख्न नपाएकामा विरोध गरेपछि संसदमा दुवै पक्षबीच भनाभन भएको थियो ।

संसदको आजको बैठकका लागि सभामुखले राष्ट्रपति कार्यालयबाट प्राप्त पत्र सुनाउनेका साथै कानुन, न्याय, संविधानसभा तथा संसदीय मामिला मन्त्री नरहरि आचार्यले देवानी संहिता, देवानी कार्यविधि संहिता, अपराधसंहिता, फौज्दारी कार्यविधि संहिता र फौज्दारी कसुर (सजाय निर्धारण तथा कार्यान्वयन विधेयक, २०७१ संसद समक्ष प्रस्तुत गर्ने कार्यसूची तय भएको थियो । 

यी पाँचवटै विधेयक मुलुकी ऐनलाई विस्थापित गरी एकीकृत कानुन निर्माणका लागि सरकारले संसदमा प्रस्तुत गर्न लागेको हो । व्यवस्थपिका–संसदको अर्को बैठक यही कात्तिक १६ गते आइतबार दिउँसो १ बजे बस्ने गरी आजको बैठक स्थगित भएको सभामुखले घोषणा गर्नुभयो ।

रोजगारीका लागि दक्षिण कोरिया जान नेपालबाट हजारौँ युवा तछाडमछाड गरिरहेको समयमा एम्नेस्टी इन्टरनेसनलले कोरियामा रहेका आप्रवासी कामदारको अँध्यारो पाटोलाई सार्वजनिक गरेको छ।

नेपालबाट हरेक वर्ष रोजगार अनुमति प्रणाली (ईपीएस) मार्फत कोरिया जान युवाले कोरियन भाषा सिकेर तयारी गर्दै बसे पनि कोरियामा कामदारमाथि शोषण भइरहेको एम्नेस्टीको रिपोर्टले जनाएको छ। गत सातामात्रै ईपीएसमार्फत कोरिया जाने कामदारको लागि लिइएको भाषा परीक्षाको नतिजामा ३६ सय ६३ जना उतीर्ण भएका थिए।
गत असोज १० र ११ गते भएको परीक्षामा ५८ हजार ७ सय ७० जना सहभागी भएका थिए। परीक्षाबाट ६.२ प्रतिशतमात्र उतीर्ण भएका हुन्। उतीर्णमध्ये ३४ सय ६२ पुरुष र २ सय जना महिला रहेका छन्। पाँचौ भाषा परीक्षाका लागि गत साउन २८ देखि ३१ गतेसम्म आवेदन खुल्ला गरिएको थियो।
बिटर हार्भेस्ट' शीर्षकको एम्नेस्टीको प्रतिवेदनले कृषि क्षेत्रका आप्रवासी कामदारमाथि भइरहेको शोषण र दुर्व्यवहारका विषयमा विवरण प्रस्तुत गरेको छ। ईपीएसमार्फत कोरिया पुगेका कामदारको श्रम शोषण भएको उल्लेख गरिएको छ।
विश्वका १३ मुलुकबाट ईपीएसमा कोरियामा रोजगार गर्ने कामदार पुग्ने गर्छन्। एम्नेस्टीले कोरियामा रहेका नेपाली कामदारसहित विभिन्न मुलुकका कामदारसँग कुराकानी गरेर आफ्नो रिपोर्ट तयार पारेको हो।
एम्नेस्टीसँगको कुराकानीमा एक २९ वर्षीय नेपाली महिला कामदारले भनेकी छिन्, 'मलाई तोकिएभन्दा बढी घण्टा काममा लगाइन्थ्यो। तर, त्यसबापत रकम दिइन्नथियो। मेरो हाकिमले मैले पाउने निर्धारित तलबबाट ५० हजार वन पनि काट्थ्यो। 'किन काटेको' भनी भन्दैनथियो। 'मलाई छाडिदेऊ' भनेर हाकिम र उनकी पत्नीलाई भन्दा उनीहरूले अस्वीकार गरे। बोसकी श्रीमतीले छाडेर जाने भए १० लाख वन तिर्नुपर्ने शर्त राखे। मसित त्यति धेरै पैसा कहाँबाट हुनु? यसअघि एक क्याम्बोडियाली सहकर्मीले १० लाख र अर्काे दुई सहकर्मीले ६ लाख वन तिरेर रिलिज पेपरमा साइन गराएका थिए।'
कोरियामा ईपीएसमार्फत कृषि क्षेत्रमा विदेशबाट ल्याइएका कामदारमाथि भइरहेका अमानवीय दुर्व्यवहारबारे अन्य मुलुकका कामदारको पनि पीडा उल्लेख गरिएको छ।
एक क्याम्बोडियाली कामदारले भनेका छन्– 'तरकारी खेतमा मैले बिहान ६ बजेदेखि मध्यरातसम्म काम गर्नुपर्थ्यो। एक घण्टामात्रै खाना खान समय पाइन्थ्यो। थाकेर यसो जिउ तन्काएको देख्ने बित्तिकै मालिकले गाली गर्न थालिहाल्थ्यो। त्यसैले जिउ दुख्ने बित्तिकै उठेर मालिकले मतिर हेरिरहेको छ कि छैन हेर्नुपर्थ्यो र हत्तपत्त जिउ तन्काइहाल्नुपर्थ्यो। यो ठीक होइन। किनभने कोरियाली कामदारलाई चाहिँ आराम गर्न दिइन्छ, हामीलाई मात्र दिइन्न। ट्वाइलेट पनि थिएन हामी बसेको ठाउँमा। त्यसैले शौच कार्य गर्न जमिन खनेर खाल्डो पार्नुपर्थ्यो। मालिकले हामीलाई तलब पनि ढिला दिन्थ्यो।'
पर्याप्त मात्रामा स्वदेशी कामदार राख्न नसक्ने साना तथा मझौला उद्योगका लागि आप्रवासी कामदार उपलब्ध गराउन कोरिया सरकारले ईपीएस सुरु गरे पनि यसले कृषि क्षेत्रका आप्रवासी कामदारलाई श्रम शोषण र दुर्व्यवहार गरेको एम्नेस्टीको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ। दक्षिण कोरिया सरकारले त्यहाँ कृषि क्षेत्रमा कार्यरत आप्रवासी श्रमिकमाथि भइरहेको शोषण र उनीहरूमाथि हुँदै आएको जबर्जस्ती श्रमको अवस्था अन्त्य गर्नुपर्ने कुरा एम्नेस्टी इन्टरनेसनलले जनाएको छ। दक्षिण कोरियाको कृषि उद्योगमा कसरी शोषण भइरहेको छ भन्ने उजागर गर्दै तयार गरिएको एक नयाँ प्रतिवेदन सार्वजनिक गर्दै एम्नेस्टी इन्टरनेसनले उक्त कुरा बताएको हो।
समयमा तलब नदिने, विश्राम गर्ने नदिने, घर फर्कन खोजे उल्टो पैसा माग्ने, बढी समय काममा लगाउने, भान्सा र ट्वाइलेटको उचित व्यवस्था नगर्ने र केही रोजगार दाताले हातपातसमेत गर्ने गरेको प्रतिवेदनले जनाएको छ। धम्क्याउने र हिंसा गर्ने, फोहोर वासस्थान, अत्यधिक कार्यघण्टा, साप्ताहिक बिदाको अभाव र ओभरटाइमको भुक्तानी नदिइने ज्यादतीलगायत रहेका छन्।
'कृषि क्षेत्रमा काम गर्ने आप्रवासी श्रमिकमाथि गरिने शोषण दक्षिण कोरियाको इज्जतमा एउटा दाग हो। त्यहाँका अधिकारीले त्यस्तो प्रणालीको विकास गरे जसको आडमा श्रम शोषणका लागि मानव ओसारपसार भइरहेको छ र जबर्जस्ती श्रमले बढावा पाएको छ,' एम्नेस्टी इन्टरनेसनलकी आप्रवासी श्रमिकको अधिकारसम्बन्धी एसिया प्रशान्त क्षेत्रीय अनुसन्धानकर्ता नोर्मा काङ्ग म्युकोले बताएकी छिन्। 'यदि दक्षिण कोरियालीमाथि यस्तै ज्यादतीका शृंखला हुन्थे भने तुरुन्त प्रतिरोध हुन्थ्यो।'
दक्षिण कोरियामा कृषि क्षेत्रमा अनुमानित २० हजार जना आप्रवासी श्रमिक कार्यरत छन्। तीमध्ये धेरैजसो कम्बोडिया, नेपाल र भियतनामबाट ईपीएस प्रणालीअन्तर्गत त्यहाँ ल्याइन्छन्। त्यसरी आउनुअघि धेरैजसोले कोरियामा काम पाउनको लागि ज्यादै ठूलो रकम ऋण लिएका हुन्छन्। यस्तो ऋण उनीहरूले कोरियामा गर्ने दुई वर्षको कमाई बराबरको हुने गर्दछ।
यो वर्ष नेपालमा उत्पादनमूलकतर्फ २७ सय ६८ जना र कृषितर्फ ८ सय ९५ जना उतीर्ण भएका छन्। उतीर्णहरू आगामी जनवरीदेखि कोरिया जाने प्रक्रिया सुरु गर्ने वैदेशिक रोजगार विभाग ईपीएस शाखाले जनाएको छ।
दक्षिण कोरियामा कृषि क्षेत्रमा काम गर्ने आप्रवासी श्रमिकमध्ये धेरैजसो त्यहाँ पुर्याीइएपछि शोषण र जबर्जस्ती श्रममा पर्ने गरेका छन्। एम्नेस्टी इन्टरनेसनलले अनुसन्धान गरेका सबै घटनामा करारको प्रक्रियामै धोका दिइएको पाइयो। आप्रवासी श्रमिक उनीहरूलाई पहिला बताइएको भन्दा फरक शर्त र अवस्थामा काम गर्न बाध्य भएको कुरा अनुसन्धान प्रतिवेदनले देखाएको छ। त्यसरी बाध्य हुनुमा कुनै न कुनै प्रकारको धम्की दिने गरेको पाइएको र धम्क्याएर काममा लगाउनु जबर्जस्ती श्रमको अवस्था हो।
'कृषि क्षेत्रका आप्रवासी श्रमिकविरुद्ध मानव बेचबिखन र जबर्जस्ती श्रमलगायत ज्यादती गर्ने रोजगारदाताले नगण्यमात्र सजायको सामना गर्दछन्। यो त्यसकारणले पनि हो कि ईपीएस प्रणालीले श्रमिकलाई काम परिवर्तन गर्न हतोत्साहित गर्दछ र श्रम अधिकृतलाई उजुरी दर्ता गर्न खासै बाध्य पार्दैन' प्रतिवेदनमा उल्लेख छ।
ईपीएस नियमअन्तर्गत गैरकानुनी भए तापनि रोजगारदाताले श्रमिकलाई अर्को फार्ममा सब–कन्ट्रयाक्टमा लगाउने गरेको एम्नेस्टी इन्टरनेसनलले भेटेको जनाएको छ। अन्तर्वार्ता गरिएकामध्ये आधा संख्याकालाई गैरकानुनी हिसाबले सब–कन्ट्रयाक्ट गरिएको थियो। त्यसरी सब–कन्ट्रयाक्ट गरिएकाले त्यसका लागि राजी नभए काम गुम्ने खतरा भएको हुँदा आफूसँग सब–कन्ट्रयाक्टलाई स्वीकार्नुको विकल्प नभएको बताएको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ।
-नागरिक न्युज

१४ कार्तिक, काठमाडौं । नबौँ महाधिवेशनमा प्रष्टसँग देखिएको नेकपा एमालेभित्रको गुटगत राजनीति फेरी मौलाउने देखिएको छ । छुट्टाछुट्टै पार्टी र दुस्मनको जस्तो व्यवहार गर्न समेत पछि नपरेका दुबै समूहका उनीहरु महाधिवेशनपछि केहि समय मिलेर सहकार्य गरेको जस्तो देखिएपनि पुरानो घाउमा फेरि बल्झिने निश्चित भएको हो ।

शुक्रबार एमालेले केन्द्रीय समितिको बैठक बोलाएपनि अध्यक्ष केपी ओलीले एकलौटी शासन लाद्न खोजेको भन्दै नेता काधवकुमारको विरोधी आवाज गुन्जिएपछि छलफल स्थगित हुन पुग्यो ।  ओलीको एकलौटी तरीकाले पार्टी नचल्ने भन्दै नेपालको आक्रोसपछि बैठक स्थगित भएको हो । बैठक सुरु हुने वित्तिकै नेता नेपालले अबैधानीक रुपले बिधान छापिएको, पार्टी व्यक्तिबादमा चलेको, गुटगत आधारमा सुकुम्बासी आयोग गठन गरेको लगाएतका बिषयमा असन्तुष्टि जनाउँदै  अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीलाई ६ पृष्ठ लामो  ध्यानाकर्षणपत्र बुझाएपछि विवाद चुलिदै जाने निश्चित बनेको हो ।

पार्टीभित्र कुनै छलफल नै नगरिकन निर्णय लिएको भन्दै अध्यक्ष ओलीसँग निकै रुष्ट बनेका नेता नेपालले गुटको राजनीति नछाडेसम्म पार्टी भनेजस्तो नहुने जिकिर गरे । पार्टीभित्र कुनै छलफल नै नगरी मन्त्री फिर्ता बोलाएको, ८ सभासद मनोमानी आधारमा मनोनयन गरेको तथा संसदीय समितीका सभापतिहरु चयन गर्दा गुटगत आधारमा गरेको नेता नेपालको आरोप छ ।

केपी ओलीले आफ्नो समुहाके असहमतीलाई नकार्दै निर्णय गरिए नेतृत्वको गलत क्रियाकलापको भण्डाफोर गर्ने समेत नेपाल पक्षको चेतावनी छ । नेता नेपालको समुहले आफ्ना गुटका कार्यकर्तालाई मात्र राखेर एकलौटी रुपमा गठन गरिएको सुकुम्बासि आयोग बिघटन गर्न समेत माग गरेको छ । बैठक स्थगीत गर्दै अध्यक्ष ओलीले नेता नेपालको असहमतीलाई समेत समेटेर राजनीतिक प्रतिबेदन ल्याउने बताएका छन् ।

काठमाडौँ, १४ कात्तिक । एकीकृत नेकपा(माओवादी) नेतृत्वको २२ दलीय मोर्चाले सहमतीय प्रक्रियाभन्दा बाहिर गएर संविधान निर्माण प्रक्रिया अगाडि बढ्न नसक्ने ठहर गरेको छ ।
एमाओवादीको संसदीय दलको कार्यालय सिंहदरबारमा आज बसेको मोर्चाको बैठकले प्रमुख तीन राजनीतिक दलका बीचमा हालसम्म सहमतिकालागि भएका प्रयास तार्किक निष्कर्षमा पुग्न नसके पनि उक्त प्रक्रियाको विकल्प नरहेको निष्कर्ष निकालेको हो ।
सरकारमा रहेका दलहरु सहमतिको प्रक्रियाबाट अगाडि बढ्न नचाहेको र संविधान निर्माण प्रक्रियालाई गणितीय ढङ्गले लैजान खोजेको वार्ताका क्रममा देखिएको भन्दै मोर्चाले विगतमा विभिन्न पक्षसँग भएका सहमतिलाई आधार बनाएरमात्रै अगाडि बढ्नुपर्नेमा जोड दिइएको सद्भावना पार्टीका सहअध्यक्ष लक्ष्मणलाल कर्णले जानकारी दिनुभयो ।
बैठकमा एमाओवादी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहालले प्रमुख तीन दलका बीचमा भएका वार्ता र संवादका क्रममा भएका गतिविधिका बारेमा जानकारी गराउनुभएको थियो ।
संविधानसभाको संवैधानिक–राजनीतिक संवाद तथा सहमति समितिलाई संविधानका विवादित विषयमा कुनै पनि सहमति हुन नसकेकाले असहमतिको प्रतिवेदन तयार पार्ने वा अन्य कुनै विकल्पबाट समाधान गर्न सकिन्छ कि भनेर आग्रह गर्ने निर्णय गरिएको छ ।
प्रमुख तीन दलले विवादित विषयमा आ–आफ्नो अडानमात्रै प्रस्तुत गर्ने र समाधानको कुनै पनि विकल्प ननिकाल्ने प्रवृत्ति गलत भएको भन्दै मोर्चाले तत्काल विकल्प प्रस्तुत गर्नसमेत सरकारमा रहेका दललाई आग्रह गरेको छ ।

संविधानसभाले विवादित विषयमा सहमति जुटाउनका लागि यही कात्तिक १५ गतेसम्म सहमति कायम गर्ने समयसीमा दिएको छ ।

१४ कार्तिक, भक्तपुर । अर्काको जग्गा कीर्ते गरेर रु १६ करोड २० लाखमा बिक्री गर्ने तयारी गरेको अवस्थामा दुई वर्षअघि पक्राउ परेका २३ जनामध्ये १२ जनालाई जिल्ला अदालत भक्तपुरले जनही दुई करोड १० लाख रुपैयाँ जरिवानासहित कैद सजायको फैसला सुनाएको छ । काठमाडाँै वडा नं २५ बुम्टोल इन्द्रचोक बस्ने वीरमानन्द अग्रवालको मध्यपुरथिमि नगरपालिका वडा नं १६ स्थित कित्ता नं ३२३ को ३ रोपनी ६ आना जग्गा कीर्ते गरी बिक्रीको अन्तिम तयारी गरेर डोर पास गर्ने तयारी गर्दा २०६९ साउन १६ गते कीर्ते गर्ने टोलीलाई प्रहरीको विशेष टोलीले पक्राउ गरेको थियो ।

जग्गा धनी प्रमाण पुर्जा नागरिकतासमेत नक्कली बनाएर साविकको बजार मूल्य रु १६ करोड २० लाखमा बिक्री गर्न लाग्दा सक्कली जग्गा धनीले थाहा पाएपछि कीर्ते गर्नेलाई प्रहरीले पक्राउ गरेको थियो ।  जिल्ला अदालत भक्तपुरका न्यायाधीश लेखनाथ ढकालको इजलासले बिहीबार गरेको फैसलामा कीर्ते गर्नेमध्ये मोरङ सिजुवा गाविस–९ घर भई मालपोत कार्यालय भक्तपुरमा कार्यरत कर्णबहादुर विष्टलाई रु दुई करोड १० लाख २९ हजार ८५ जरिवाना र एक वर्ष कैद तथा सरकारी कर्मचारीले कसुर गरेबापत थप दुई वर्ष गरी कुल तीन वर्ष कैदको फैसला सुनाएको जिल्ला अदालत भक्तपुरका श्रेष्तेदार खड्गराज अधिकारीले जानकारी दिए ।

अदालतले कीर्ते गर्ने मध्येका मध्यपुरथिमि नगरपालिका– १६ का वडा सचिवसमेत रहेका मथिनपा– १२ का अभयन्द्र रञ्जित, भक्तपुर नगरपालिका– ११ का विश्वराम सुवाल, मध्यपुरथिमि लोकन्थलीका  अनिल हेक्का, मध्यपुरथिमि– ८ का धनकृष्ण भासिमा, काठमाडाँैका दीपक क्याललाई जनही रु दुई करोड १० लाख २९ हजार ८५ जरिवाना र एक वर्ष कैदको फैसला सुनाएको छ । अदालतले दोषी ठहर गरेकामध्ये काठमाडौँ– १० बुद्धनगरका रोहितजंग राणा र मध्यपुरथिमि १६ लोकन्थलीका राजु लामा भने फरार रहेका छन् ।

अदालतले आरोपितमध्येका काभे्रपलाञ्चोक ज्याम्दी– ९ का टङ्कबहादुर बुढाथोकी, सर्लाही हरिवन– ६ का बालकृष्ण सिह, उदयपुर हरिया– ७ का भीमप्रसाद पौडेल र सिन्धुपाल्चोक बाह्रबिसे– २ का दिनेश अर्याललाई भने रु ५० जरिवाना र एक वर्ष कैद फैसला सुनाएको श्रेष्तेदार अधिकारीले जानकारी दिए ।

आरोपित मध्ये राजनकुमार श्रेष्ठ, शङ्कर भट्टराई, सुबोधकुमार दाहाल, अनुप चालिसे, दीलगोपाल श्रेष्ठ, लीलामणि भट्टराई, उमाकान्त पौडेल, रामहरि न्यौपाने र हरिविनोद चौलागार्इंलाई भने अदालतले सफाइ दिएको छ । मालपोतका कर्मचारी विष्टले सक्कली जग्गाधनीको फोटो उप्काएर नक्कली जग्गाधनीको फोटो टाँस्न मात्रै रु २५ लाख लिने सहमतिमा रु पाँच लाख लिएको पुष्टि भएको छ । गिरोहले जग्गा बिक्री गर्न २०६९ साउनमा रु २५ लाख बैनासमेत लिएको थाहाभएको छ । रासस

१४ कार्तिक, काठमाडौं । आईसीसी लीग क्रिकेट डिभिजन थ्रीको उपाधी जित्न सफल नेपाली टोली स्वदेश फर्किएको छ । 

मलेसियामा भएको आईसीसी डिभिजन थ्रीको उपाधी चुम्दै डिभिजन टू मा बढुवा हुन सफल नेपाली टोलीलाई शुक्रबार त्रिभुवन अन्तराष्ट्रिय विमानस्थलमा भब्य स्वागत गरिएको छ । 

पहिलो चरणको खेलमा युगाण्डासँग पराजित भएको नेपाली टोलीले अन्त्यमा उपाधी भिडन्तमा त्यसको बदला लिएको हो । अब नेपालले आगामी जनवरीमा हुने डिभिजन टूको खेलमा नामिबीया, केन्या, नेदरल्याण्डस्, युगाण्डा र क्यानडासँग भिड्नेछ । खेलाडी र प्रशिक्षक सहितको नेपाली टोलीलाई स्वागत गर्नका लागि त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा खेलकुद मन्त्रालय, खेलकुद परिषद, नेपाल क्रिकेट संघका पदाधिकारी, क्रिकेट खेलप्रेमीहरु लगायत पुगेका थिए ।

नेपाली टोलीलाई राष्ट्रिय झण्डा र फूलमाला सहित स्वागत गरिएको हो । स्वागतका लागि राष्ट्रिय खेलकुद परिषदका सदस्य सचिव युवराज लामा पनि गएका थिए । टोलीलाई स्वागत गर्दै खेलप्रेमीहरुले नेपालमा अन्तर्राष्ट्रिय स्तरका क्रिकेट स्टेडियम बनाउन माग गर्दै विमानस्थल परिसरमा नाराबाजी गरेका थिए ।

१४ कार्तिक, काठमाडौं । नजिकिँदै गरेको दक्षिण एसियाली क्षेत्रीय सहयोग सङ्गठन(सार्क) को अठारौँ शिखर सम्मेलनलाई लक्षित गरी रत्नपार्कको मर्मत सम्भार कार्य सुरु भएको छ ।

रत्नपार्कमा पुरानो स्वरुपमा परिवर्तन र खाली ठाउँमा घाँस रोप्ने काम तीव्र भइरहेको काठमाडौँ महानगरपालिकाले जनाएको छ । पार्कमा नयाँ बिरुवा रोप्ने, रुख काँटछाँट गर्ने कार्य पनि तीव्र गरिएको छ । यस्तै खुल्लामञ्चमा समेत घाँस रोप्ने काम भइरहेको छ ।

रत्नपार्कभित्रका भत्केका भौतिक पूर्वाधारको मर्मत कार्य भइरहेको महानगरपालिकाका निर्माण विभागका प्रमुख सञ्जयराज उपाध्यायले जानकारी दिए । यसैगरी पार्कमा रहेका रुखमा चौतारा बनाउने, ट्र्याक बनाउने काम भइरहेको छ । पार्कभित्र अवलोकन गर्नका लागि अब टिकट काट्नुपर्ने नियमसमेत लागू गर्न लागेको उहाँले बताउनुभयो । टिकट काउन्टरका साथै सुरक्षाकर्मीको समेत व्यवस्था गर्न लागिएको हो ।

सार्क सम्मेलनलाई नै लक्षित गरी बनाउन लागेको भए पनि यो व्यवस्था सम्मेलनपछि पनि कायमै रहने उनले दाबी गरे । करिब ४० वर्षअघि निर्माण गरिएको भए पनि यसरी पार्कलाई पुनः निर्माण पहिलो पटक गर्न लागेको उनको भनाई छ ।रासस

१४ कार्तिक, काठमाडौं । विभिन्न राजनीतिक दलका विद्यार्थी संगठनहरुले निर्धारित समयमै संविधान जारी गर्नका लागि सामुहिक दबाब दिने भएका छन् । नेकपा एमालेको विद्यार्थी संगठन अनेरास्ववियुको कार्यलय बागबजारमा शुक्रबारा बसेको विभिन्न ११ विद्यार्थी संगठनहरुले दबाब स्वरुप दलका शिर्ष नेतारुहलाई ध्यानाकर्षणपत्र बुझाउने निर्णय गरेको हो ।  

माघ ८ गते नै संबिधान जारी गर्न दबाब दिने उद्देश्यले एक हप्ताभित्र प्रधानमन्त्री, सभामुख र सबै राजनीतिक दलका शीर्ष नेतालाई ध्यानाकर्षण पत्र बुझाउने निर्णय भएको नेपाली काँग्रेसको विद्यार्थी संगठन नेविसंघका प्रवक्ता यूपी लामिछानेले जानकारी दिए ।

यस्तै विद्यार्थीहरुको संयुक्त बैठकले आईसीसी वल्र्ड क्रिकेट लिगको डिभिजन टू मा बढुवा हुन सफल नेपाली क्रिकेट टिमलाई पनि बधाई दिने निर्णय गरेको छ । बैठकले भ्रष्टाचारको बिषयले देशभरका विश्व बिद्यालयमा भइरहेको अस्त व्यस्तताबारे समेत सरकार र राजनीतिक नेतृत्वलाई ध्यानाकर्षण गराइने निर्णय समेत गरेको छ । प्रधानमन्त्रीले भाडा नबढाउन व्यवसायीहरुलाई निर्देशन दिएपनि त्यसको पालना नगर्ने र अर्को हप्तादेखि भाडा बढाउने व्यवसायीहरुको अभिव्यक्तिप्रति विद्यार्थी संगठनहरुले विरोध जनाएका छन् ।

दुई पटक पेट्रोलियम पदार्थको अन्तर्राष्ट्रिय मूल्य घट्दा पनि यातायात व्यवसायीले भाडा बढाउछु भन्नु गैरजिम्मेवार भएको उनीहरुको भनाई छ । यस्तै सवारी दुर्घटनामा दर्जनौं नागरिकको मृत्यु हुँदा समेत सरकारले कुनै चासो नदेखाएको भन्दै विद्यार्थीहरु असन्तुष्ट भएका छन् ।

कृष्ण आचार्य

खेल जित्न जसरी चारजात
अनि छत्तिस बर्ण चाहिन्छ,
त्यसरीनै देश जित्नको लागि,
देश विकास गर्नको लागि,
एक जात,एक भाषा अनि
एक धर्म भएर हुँदैन,
पहिला नेपाल चाहिन्छ अनि
हजार नेपालीको एक स्वर चाहिन्छ,
किन त ? किन म ? हामी जुन जात
हामी जुन धर्म, मान्ने भए पनि
पहिला हामी नेपाली हो ।
एउटै माला बनि बसको हामी
एउटै ताल बनि बसको हामी
धर्म,जात र भाषाको
कालो र सेतो को
दुव्लो मोटो र पातलो को
हिमाली तराई र पहाडीको,
किन चिरा हाम्रो विचमा ?
पहिला नेपाल अनि नेपाली
कसैको नामको पछाडी
दमाइ होला, कसैको कामी होला
कसैको थारु होला कसैको शर्मा होला
तर सबैको बस्ने घर एउटै हो ।
हामीले कुरा बुझनु पर्छ
नेपाल रहे हामी रहने हो,
हिमाल रहे नदि बहने हो,
हामी हामीमा अब छोड, त को भन्नलाई
एक जुट अनि एक स्वर चाहिन्छ
नेपाल बन्नलाई
त्यसैले हामी एक हुनु पर्छ
हिन्दु धर्ममान्नेले,
शिवको शक्ति लिएर आउ
बुद्ध धर्म मान्नेले बुद्धको वाणी लिएर आउ
अरु धर्म मान्ने ले यस्तै यस्तै चिज लिएर आउ
नेपाल एक भएर बनाउ
हामी जो जहा भए पनि
नेपाललाई एक साझा सुन्दर घर जस्तै बनाउ ।

सिन्धुपाल्चोक र काभ्रेपलाञ्चोकसँग सिमाना जोडिएको काठमाडौको नाङ्लेभारे गाँउ । तस्वीर-शम्भु दंगाल

काठमाडौं, १४ कात्तिक । मेलम्ची खानेपानी आयोजनाको बाँकी २० किलोमिटर लामो सुरुङ निमार्ण सरकारेको कम्पनीले निर्धारित समयमा काम सम्पन्न नहुने आधार देखाएपछि काममा झनै ढिलाई भएको छ ।

फेरी म्याद थप्ने ठेकेदारको प्रस्ताव अस्वीकृत भएपछि ०७३ वैशाखभित्रै उपत्यकामा पानी झार्ने सरकारी लक्ष्य अलपत्र परेको छ ।

ठेकेदार इटालियन को अपेराटिभा मुरातोकी एन्ड कमेन्टेस्टी र भारतको दि राभेना सयुक्तले पराशर्मदताता पोरी इन्फ्रायजी र हाइफ्याफमार्फत पुन ४ महिना म्याद थप भएको प्रस्ताव ल्याएको हो ।

यो प्रस्तावलाई मेलम्ची खानेपानी विकास समिति र परामर्शदाताले ठाडै अस्विकार गरिदएका छन् । दुबैले नमानेपछि सुरुङ खन्न ढिलाइ भएको छ । आजको कारोबार दैनिकमा खबर छ ।

काठमाडौं,कात्तिक १४ – सन् १९८४ को अक्टोबर ३१ मा तत्कालीन प्रधानमन्त्री इन्दिरा गान्धीलाई जब उनकै अंगरक्षकले गोली हानी हत्या गरे,त्यतिबेला गान्धीबंशको निरन्तरताको लागि छोरा राजिब गान्धीलाई प्रधानमन्त्री बनाइयो । भारतमा गान्धी परिवारलाई राजनीतिक बंशजका रुपमा पनि लिइन्छ । वंशजको विरासत धान्न छोरा राजिब गान्धीलाई प्रधानमन्त्रीका रुपमा आसीन गराइएको थियो ।

 तर भारतीय राजनीतिमा एक बलियो उम्मेद्वार (आइरन लेडी)का रुपमा रहेकी पूर्वप्रधानमन्त्री गान्धीको हत्याको तीस वर्ष पुग्दा भने यो राजनीतिक वंशजलाई यतिखेर निकै अप्ठेरो परिरहेको छ । राजनीतिक वंशजले नेतृत्व गरिरहेको भारतीय कांग्रेस पार्टी यतिखेर सत्तामा छैन । सत्तामा नभएको मात्र होइन,यतिखेर उक्त दल निकै कमजोर प्रतिपक्ष दलको रुपमा उभिएको छ । 

उक्त राजनीतिक वंशजका एक कनिष्ठ सदस्य राहुल गान्धी (इन्दिरा गान्धीका नाति र पूर्वप्रधानमन्त्री राजिब गान्धीका छोरा) यतिखेर पार्टी नेतृत्वमा आइपुगेका छन् । तर संसद्मा झिनो मतका आधारमा विपक्षको भूमिका निर्वाह गरिरहेका छन् । गएको मेमा भएको आम निर्वाचनमा त्यहाँको विपक्षी दल भारतीय जनता पार्टी (भाजपा) सत्तामा आएको छ भने सत्तारुढ दल कांग्रेस विपक्षमा उभिएको छ । कांग्रेस दुई दशक लामो शासनपछि सानो आकारको विपक्षी दलका रुपमा पछिल्लो समय देखिएको छ । 

भारतमा कंग्रेसका बारेमा कैयौं पुस्तक लेखेका एक बुद्धिजीवी रसिद किदवायी भन्छन्,‘इन्दिरा गान्धी वास्तमा भारतमा कंग्रेसलाई व्यापकता दिने नेतृ थिइन् । तर अहिले सो कुराको खाँचो उक्त पार्टीभित्र महसुस भइरहेको छ ।’स्वतन्त्र भएको ६७ वर्षमा कंग्रेसले कम्तीमा पनि ५० वर्ष शासन गरेको छ । कंग्रेसलाई सधै सत्तारुढ दलकै रुपमा विकास गरिएको थियो । तर अहिले उ अत्यन्त संकटको सामना गरिरहेको छ,आजको कान्तिपुर दैनिकमा खबर छ । 

एजेन्सी – सफ्टवेयरको विख्यात कम्पनी माइक्रोसफ्टले तीन हजार कर्मचारी कटौती गरेको छ । गत जुलाई महिनामा कम्पनीले १८ हजार कर्मचारी कटौती गर्ने निर्णय गरेको थियो । कर्मचारी कटौती गर्ने युनिटमा सबैभन्दा बढी नोकिया युनिटको थियो ।

 मोवाइल उत्पादक कम्पनी नोकियालाई माइक्रोसफ्टले केही समयअघि मात्रै खरिद गरेको थियो । केही समयअघि माइक्रोसफ्टको नाफामा व्यापक कटौती भएको खबर आएको थियो । नाफामा कटौती भएको खबर आएको एक साता नवित्दै कम्पनीले तत्कालका लागि तीन हजार कर्मचारी कटौती गरेको जानकारी दिएको थियो । बिहीबार कटौती भएका कामदार विश्वभरबाट रहेको माइक्रोसफ्टको भनाई छ । 

कर्मचारी कटौती गरेपछि पत्रकारसँग कुरानकानी गर्दै माइक्रोसफ्टका प्रबक्ताले जुलाई महिनामा भएको निर्णयबमोजिम पहिलो चरणमा तीन हजार कर्मचारी कटौती गरेको बताएका छन् । साथै उनले एक विभागको मात्र नभएर विभिन्न देशमा रहेका विभिन्न विभागबाट तीन हजार कर्मचारी कटौती गरेको जानकारी दिएका छन् । कटौती भएका कर्मचारीमध्ये ६ सय ३८ जना कर्मचारी वासिङ्टन गृहनगर भएको बताइएको छ । आजको आर्थिक दैनिकमा खबर छ । 

धादिङ । सदरमुकाम धादिङबेसी क्षेत्रमा बढ्दै गएको तरकारीको मागलाई पुरा गर्न नीलकण्ठ नगरपालिका ३ धादिङबेसीमा कृषि उपज बजार सुरु भएको छ । कृषकहरुले उत्पादन गरेको तरकारी विक्रि वितरण गर्न सदरमुकाममा निश्चित ठाउँको अभाव बढ्दै गएपछि कृषि उत्पादनलाई निश्चित ठाउँवाट बिक्री बितरण गर्ने लक्ष्यका साथ कृषि उपज बजारको सुरुवात गरिएको हो । सदरमुकाममा पहिलो पटक स्थापना गरिएको कृषि उपज बजारबाट किसानहरुका साथै उपभोक्ताहरु लाभान्वित हुने अपेक्षा गरिएको छ । 

कृषि उपज बजारको उद्घाटन गर्दै नेपाली काङग्रेस धादिङका सभापति रामनाथ अधिकारीले धादिङ जिल्लामा उत्पादन भएको ९८ प्रतिशत तरकारीमा किसानहरुले विषादी प्रयोग गर्ने गरेको बताए । तरकारीमा घातक विषादी प्रयोग सँगै जिल्लामा विरामीहरुको चाप पनि बढेको अधिकारीको भनाई थियो । जति सक्दो छिटो किसानहरुले तरकारी बालीमा विषादीको प्रयोग न्यूनिकरण गर्नु पर्नेमा अधिकारीको जोड थियो । 

कार्यक्रममा सहायक प्रमुख जिल्ला अधिकारी नन्द्रलाल शर्मा, एकिकृत नेकपा माओवादी धादिङका अध्यक्ष रामबहादुर भण्डारी, एक्सन नेपाल धादिङका हरि उप्रेती लगायतले शुभकामना मन्तब्य ब्यक्त गरेका थिए ।

विश्वमा यस्तो रोगको संक्रमण पनि छ, जुन अहिलेसम्म ६ सय जनालाई मात्र यसले छोएको छ । जसलाई ‘ढुंगे मानिस लक्षण’ अर्थात स्टोन म्यान सिन्डोम भनेर चिनिन्छ । चीनकी एक १४ वर्षकी किशोरी यहीँ दुर्लभ रोगको सिकार बनेकी छिन् । 

उनको सरीर क्रमशः ढुंगोजस्तै बन्दै गएपछि सबै अचम्मित बनेका छन् ।
फाइब्रोप्लासिया ओसिफिक्यान्स प्रोग्रेसिफा भनिने सो रोगको शिकार बनेकी किशोरी नी मिनको सरीरका मांशपेशीहरु विस्तारै हड्डी बन्दै गएका छन् । यो रोगको उपचार छैन र छातिको हड्डी चेँपिँदै गएपछि स्वास फेर्न नसकेर मानिसको मृत्यु हुने गर्दछ ।

नी को सरीर सुक्दै गएपछि र विभिन्न ठाउँमा अनौठा कडा थुप्रा देखिन थालेपछि उनले सांघाइको तोंगजी अस्पतालमा उपचारका लागि गएकी थिइन् ।  तर डाक्टरहरुले रोगको यकिन उपचार नभएको बताएपछि औषधिको प्रयोग गरी यसको असर कम गर्न सकिने बताएपछि उनी र उनका परिवारमा केही आशा पलाएको छ ।

अहिले उनको अवस्था अत्यन्तै गम्भीर नरहेको र ६ महिनाका लागि परीक्षणका रुपमा डाक्टरले औषधि दिएको पारिवारिक स्रोतलाई उदृत गर्दै चिनियाँ संचारमाध्यमहरुले जनाएका छन् ।

म्याग्दी (बेनी), १३ कात्तिक । भनिन्छ ‘मानिसका लागि स्वपहिचान र मौलिकता सबैभन्दा महत्वपूर्ण हुन्छ ।’ आफ्नो पहिचान बचाउन आफ्ना मौलिक सीप, बुद्धि–वर्गत र प्रविधिले पनि सहयोग गर्दछ । आफ्नो सीपबाट सिर्जित रैथाने प्रविधिको माध्यमद्धारा नै मानिसले आफ्नो गाउँ ठाउँ र स्वयम् आफ्नो पहिचान बनाउन सक्छ ।

तर, आधुनिकतासँगै मानिसको जीवनशैलीमा आएको परिवर्तनले पछिल्लो समय म्याग्दी जिल्लाका ग्रामीण क्षेत्रमा रहेका रैथाने प्रविधि अतिक्रमित भएको छ । यसले परम्परागत घरेलु मेसिनहरू हराउँदै मात्र छैनन्, ग्रामीण पहिचान मेटिंदै गएको छ । यसप्रति स्थानीय समुदाय सचेत भएको पाइँदैन भने सम्बन्धित निकायहरू भने मौन छन् ।
उखु पेलेर खुदो निकाल्ने, अमिलो पेलेर चुक बनाउने र तोरीबाट तेल निकाल्न प्रयोग गरिने परम्परागत घरेलु मेसिन ‘कोल’ गाउँमा नदेखिएको वर्षौँ भइसकेको छ । अघिल्लो पुस्तासम्ममा ऊखु, अमिलो र तोरी पेल्नका लागि गाउँमा निर्विकल्प घरेलु मेसिनको रूपमा रहेको कोलको अस्तित्व पूर्णरूपमा समाप्त भएको छ । यसका ठाउँमा नयाँ मेसिनहरूको प्रयोग हुन थालेको छ ।
धान कुट्नका लागि प्रयोग हुने ढिकी र ओखल पनि बिरलै देख्न पाइन्छन् । वर्षामा ओढ्ने स्याखु(घुम)को ठाउँ अहिले प्लाष्टिक, छाताले ओगटेको छ । गाउँमा जाँतो प्रयोगकर्ता कोही छैनन् । आधुनिक प्रविधिको विकास हुनु अघि यस क्षेत्रमा दैनिक जीवनयापनका लागि अतिआवश्यक एवम् निर्विकल्प परम्परागत साधन तेल पेल्ने कोल, उखु पेल्ने कोल, ढिकी, जाँतो, ओखल र पानी घट्टहरू लोप हँुदै गइरहेका छन् ।

करिब तीन दशक अगाडिसम्म निकै चलनचल्तीमा रहेका यी घरेलु मेसिनको प्रयोग विस्तारै लोप हुन थालेकोमा वातावरणविद् चन्द्रमणि सापकोटा चिन्ता व्यक्त गर्नुहुन्छ । आधुनिक मेसिनहरू छिटो र सजिलो भएपनि यसमा उत्तिकै जोखिम हुनुको साथै सबैको पहुँचमा नहुनु, ठूलो धनराशि विदेशिनु, गुणस्तरीय नहुनेजस्ता समस्याहरू रहेको उहाँको भनाइ छ ।
दैनिक प्रयोगका विभित्र आधुनिक मेसिन भित्रिए पनि यस क्षेत्रका घरेलु मेसिनको आफ्नै खाले विशेषता रहेको स्थानीय बासिन्दा बताउँछन् । ‘घरेलु मेसिनको प्रयोगबाट लाभदायक एवम् गुणस्तरीय वस्तुको उत्पादन गर्न मिल्छ’ बेनीबजारका अबिरकुमार श्रेष्ठ भन्नुहुन्छ्– ‘घरेलु मेसिनको तुलनामा आधुनिक मेसिनको प्रयोग महङ्गो एवम् खर्चिलो छ ।’ लोप हँुदै गइरहेका यी मेसिनको संरक्षण र प्रबद्र्धन गरी यिनीहरूको प्रयोगलाई बढावा दिइनुपर्ने उहाँको सुझाव छ ।

प्रायः सामूहिकरूपमा प्रयोग गरिने घरेलु मेसिनको विशेषता सामाजिक सद्भावमा अभिवृद्धि गर्नु पनि रहेको जानकारहरूको तर्क छ । सामूहिक प्रयोगका माध्यमबाट घरेलु मेसिनले आपसी सम्बन्धमा निकटता ल्याई सामाजिक सहयोग एवम् सद्भाव वृद्धि गर्ने उनीहरूको तर्क छ ।
परम्परागत सभ्यता र मौलिक संस्कृतिको प्रतीक घरेलु मेसिन लोप हँुदै गएपछि मौलिक संस्कृतिसमेत प्रभावित भएकामा यस क्षेत्रका सांस्कृतिकप्रेमीहरू चिन्तित बनेका छन् ।

घरेलु प्रविधिसँगै यहाँको मौलिक संस्कृति पनि धरासायी बन्दै जान थालेको छ । लोक संस्कृतिमा ख्याती कमाएको म्याग्दीका लोकबाजाहरू खैंजडी, मादल, डम्फू, ढोलकी, सहनाइ र कर्नाल पनि हराउँदै जान थालेपछि यहाँको लोक संस्कृति पनि अपाङ्ग बन्दै गएको लोकगायिका धनकुमारी थापा बताउनुुहुन्छ ।
लोक संस्कृतिमा विश्वमै विशिष्ट पहिचान बनाउन सफल यस जिल्लामा पछिल्लो समय विदेशी पर्यटकहरूको देखासिकी, विदेश गएर आउनेहरूको व्यवहार र आधुनिकताको नाममा बढ्दो नक्कल गर्ने प्रवृत्तिले मौलिक संस्कृतिलाई लोप गराउँदै लगेको छ ।
स्थानीय प्रविधिहरू लोप हुँदै जाँदा कतिपयको रोजगारीसमेत गुम्न पुगेको छ । गाउँघरमै बनाउन सकिने कुटो, कोदालो, हसिया, खुकुरी, डोकाडाला, थुन्से, भकारी, गुन्द्री, राढीपाखी, कपडाहरू बुन्ने सीप कलाहरू विस्तारै हराउँदै जान थालेका छन् । स्थानीय मौलिक सीपका धनीहरू मर्ने, वृद्ध हुने र युवा पुस्तामा विदेसिने क्रमले पनि रैथाने प्रविधिहरूको अस्तित्व हराउन थालेको हो ।

     घरेलु मेसिनलगायतका परम्परागत साधनहरू लोप हँुदै गएपछि यस क्षेत्रको मौलिक सभ्यता नै सङ्कटमा परेका संस्कृतिविद् प्रकाश श्रेष्ठको कथन छ । ‘म्याग्दीका घरेलु मेसिनहरू हराइसके’ श्रेष्ठले भन्नुभयो ‘‘हामी को हौँ ? हाम्रो सभ्यता के हो ? भत्रे कुराको बोध गराउने यी चिजहरू नै हराएपछि हाम्रो मौलिक संस्कृति र सभ्यता पनि सङ्कटमा परेको छ ।’’
स्थानीय स्रोत, साधन एवम् स्थानीय सीपबाटै निर्माण गरिने घरेलु मेसिनबाट यस क्षेत्रको परम्परागत जनजीवन, कला र सामाजिक अवस्थामा समेत अध्ययन गर्न सकिन्छ । ‘‘घरेलु मेसिनको बनोट विशुद्ध हाम्रा पुर्खाको कला र सीप हो’’ स्थानीय संस्कृतिका विषयका जानकार पुराना लोकगायक बीरवहादुर कार्कीले भन्नुभयो–‘‘घरेलु मेसिनको अध्ययनबाट अघिल्ला पुस्ताको आर्थिक, सामाजिक एवम् धार्मिक अवस्थाका विषयमा समेत जानकारी हासिल गर्न सकिन्छ ।’’

‘‘घरेलु मेसिन पूरै लोप भएपछि अबका पुस्ताका लागि यस क्षेत्रको सांस्कृतिक एवम् मानवीय सभ्यताका विषयमा अध्ययन गर्ने आधार रहने छैन’’ कार्कीले भत्रुभयो– ‘‘बढ्दै गइरहेको पाश्चात्य सांस्कृतिक हस्तक्षेपले हाम्रो मौलिक संस्कृति र सभ्यता हराउनेछ ।’’
यस क्षेत्रको परम्परागत सभ्यता, मौलिक कला र संस्कृतिको समेत अध्ययन गर्न सकिने घरेलु मेसिनको संरक्षणलाई सबै क्षेत्रबाट प्राथमिकता दिनुपर्ने देखिन्छ । स्थानीय मौलिक सीप, प्रविधिहरूको संरक्षणका लागि परम्परागत मेसिनको नमुना सङग्रहालय स्थापना गर्न सकिएमा भावी पुस्ताका लागि अध्ययन, अनुसन्धान गर्न र इतिहासलाई जीवित राख्न सहयोग पुग्नेछ । रासस

चितवन, १३ कात्तिक । सर्पदंशको उपचार पद्धतिमा महत्वपूर्ण उपलब्धि हासिल भएको छ । जेनेभा युनिभर्सिटी हस्पिटलको आर्थिक र प्राविधिक सहयोगमा दुई नेपाली चिकित्सकको नेतृत्वमा १८ महिना लगाएर गरिएको अनुसन्धानसँगै उपचार पद्धति सहज र सस्तो बनेको छ । यसका कारण बिरामीको मृत्युदरसमेत घटेको छ ।

अनुसन्धानको नेतृत्व गरेका दुईमध्ये भरतपुर अस्पतालका वरिष्ठ फिजिसियन डा विजयप्रसाद पौडेलका अनुसार चितवनको भरतपुर अस्पताल, झापाको चारआली र दमक गरी तीन वटा केन्द्रमा अनुसन्धान गरिएको थियो ।  डा पौडेल र डा सञ्जिव शर्माले अनुसन्धानको नेतृत्व गर्नुभएको थियो । सबै केन्द्रमा तीन चिकित्सक र तीन स्टार्फ नर्सको सहयोग लिइएको थियो । डा पौडेलका अनुसार २४७ जना सर्पले टोकेका बिरामीमा अनुसन्धान केन्द्रित गरिएको थियो ।
अनुसन्धानको विस्तृत नतिजा आइनसके पनि अन्य महत्वपूर्ण उपलब्धिहरू प्रयोगमा आएको पौडेलले बताउनुभयो । नेपाल स्वास्थ्य अनुसन्धान परिषद् र विश्व स्वास्थ्य सङ्गठनले अनुसन्धानका उपलब्धिलाई मान्यता दिएको उहाँको भनाइ छ ।

अनुसन्धान पूर्व एकजना बिरामीलाई १६५ भायलसम्म प्रतिविष दिइन्थ्यो भने अनुसन्धानसँगै ३० भायलभन्दा बढी प्रतिविष दिन नपर्ने प्रमाणित भएको छ । पौडेलका अनुसार विषालु सर्पले टोकेका २० प्रतिशतले ज्यान गुमाउँदै आएकामा अहिले घटेर पाँच प्रतिशतमा झरेका छ । उहाँले भन्नुभयो, “अनुसन्धानले प्रति भायल रु दुई हजार पर्ने प्रतिविषको मात्रा घटायो, मर्ने बिरामीको सङ्ख्या घट्यो र देशैभर एउटै पद्धतिको उपचार सुरु भयो ।”

अनुसन्धानमा सङ्कलन गरिएको नमुना रगत गोयथे युनिभिर्सिटी जर्मनी र अक्सफोर्ड युनिभर्सिटी बेलायत पठाइएको छ । यही नोभेम्बरमा नतिजा आउँदैछ । यसबाट नेपालमा रहेका सर्पका प्रजाति, विषको अवस्था, कम मात्रा वा धेरै मात्राको थालनीबाट उपचार उपयुक्त हुनेलगायतका थप महत्वपूर्ण ज्ञान हासिल हुने डा पौडेलले बताउनुभयो ।
सन् २०१० को अप्रिलदेखि अनुसन्धान थालिएको थियो । अनुसन्धानसँगै सर्प र घोडा पालन गरी औषधि उद्योग खोलेर नेपालमै प्रतिविष उत्पादन गर्न सक्नेसमेत देखिएको उहाँको दाबी छ ।

नेपालमा बर्सेनि २० हजार जति मानिसलाई सर्पले टोक्ने र यसमध्ये दुई हजार विषालु रहने पौडेलको भनाइ छ । चितवनको भरतपुर अस्पतालमा मात्रै बर्सेनि ५०० जना सर्पदंशका बिरामी आउने गरेकामा करिव २०० वटा घटना विषालु सर्पको टोकाइका छन् ।

नेपालमा गोमन, करेतसहितका आठ जातका विषालु सर्प पाइन्छ । चितवनको भरतपुर अस्पताल सर्पदंश उपचार केन्द्रका रूपमा विकास भइरहेको छ । पौडेलका अनुसार आसपासका अतिरिक्त नेपालगन्ज, बुटवल, वीरगन्ज, जनकपुरलगायतका ठाउँबाट समेत सर्पदंशका बिरामी भरतपुर अस्पताल पठाइने गरेको छ ।

नयाँ पद्धति र सघन उपचार कक्ष भएकाले छिटो बिरामी आइपुगे बचाउन सकिने उहाँको भनाइ छ । अनुसन्धानसँगै नयाँ उपचार पद्धतिको थालनी भएकाले औषधि अभाव घटेको र बिरामी बचाउन सकिएको भरतपुर अस्पतालका मेडिकल सुपरिन्टेन्डेन्ट डा केशवराज भुर्तेलले बताउनुभयो । रासस

१३ कार्तिक, दार्चुला । प्राकृतिक सौन्दर्यले भरिपूर्ण त्रिदेशीय सीमा नाका रहेको दार्चुला पर्यटकका लागि गन्तव्य बन्न थालेको छ । दुई देशका तीन नागरिकले पहिलोपटक दार्चुलाको भ्रमण गरेका छन् ।

 गएको असोजमा एकजना न्युजिल्यान्डका नागरिकले दार्चुलाको अपि नाम्पा संरक्षण क्षेत्रमा भ्रमण गरेकामा अहिले दुईजना बेलायती नागरिकले संरक्षण क्षेत्रमा भ्रमण गरिरहेका अपि नाम्पा संरक्षण क्षेत्र कार्यालय दार्चुलाले जनाएको छ । संरक्षण क्षेत्रमा तेस्रो मुलुकका नागरिकले भ्रमण गरेको यो पहिलोपटक हो । 

यतिबेला बेलायती नागरिकले संरक्षण क्षेत्रको सिप्टी क्षेत्रमा भ्रमण गरिरहनुभएको संरक्षण क्षेत्रका निमित्त प्रमुख दिलीप बनले बताउनुभयो । संरक्षण क्षेत्रमा राजस्व बुझाएर उनीहरू भ्रमणमा निस्केका हुन् । संरक्षण क्षेत्रमा भ्रमण गर्न विदेशी नागरिकले रु तीन हजार राजस्व बुझाउनुपर्ने बनले बताए । दार्चुला विदेशी पर्यटकका लागि गन्तव्य बन्न थालेपछि सम्भावनाको ढोका खुलेको भन्दै जिल्लाका व्यवसायीहरू खुसी भएका छन् । 

अपि तथा व्यास हिमाल, पवित्र तीर्थस्थल तपोवन, व्यास गुफा, खण्डेश्वरीको सीमसार क्षेत्र, तातोपानी तीर्थस्थल, राष्ट्रकै सातौँ धाम लेकम क्षेत्रको मालिकार्जुन मन्दिर जिल्लाका प्रमुख पर्यटकीय गन्तव्य हुन् । 

पछिल्लो समय दार्चुला विदेशी पर्यटकका लागि गन्तव्य बन्न थाले पनि पूर्वाधार निर्माणको अभावमा भने यहाँको पर्यटन फस्टाउन सकेको छैन । रासस

बाबुराम श्रेष्ठ ।
१३ कार्तिक, धादिङ । सुचना र प्रवृद्धिको कमीले जिल्ला सामुदायीक आँखा केन्द्र धादिङमा आँखाका विरामीहरुमा समस्या भएको सरोकारवालाहरुले टिप्पणी गरेका छन् । तिलगंगा आँखा प्रतिष्ठान काठमाण्डौ र जिल्ला सामुदायिक आँखा केन्द्र धादिङले बिहीबार धादिङवेशीमा गरेको मधुमेह रोग, मधुमेहले आँखामा पार्ने असर र डायबेटीक रेटिनोप्याथी सम्बन्धी अन्तक्र्रिया कार्यक्रममा सरोकारवालाहरुले यस्तो बताएका हुन् ।
अहिले नेपालमा ९ लाख भन्दा बढी मधुमेहका विरामीहरु रहेका छन् भने ४० बर्ष सम्मका मानिसहरु बढी संक्रमिछ छन् । विशेष गरी गर्भबती महिला र बालबालिकाहरुलाई यस रोगले सताउने गरेको भए पनि ग्रामीण भेगमा भने मधुमेहका विरामीहरुको संख्या न्यून रहेको छ ।
चिनी र गुलियो खाने कुराको सेवनबाट मधुमेह लाग्ने भएकाले सबै मानिसहरुलाई गुलियो खानेकुरा कम मात्रामा सेवान गर्न डाक्टरहरुले बताएका छन् । यसै गरी १ बर्षको अवधिमा धादिङमा १ सय ९३ जना मात्र आाखाका विरामीहरु रहेको जिल्ला सामुदायिक आँखा केन्द्र धादिङका डा. राम सिंह तामाङले जनकारी दिएका छन् ।
 रोगले मानिसको आँखा लगाायत विभिन्न अंगहरुमा समेत असर गरी मानिसहरुको ज्यानै लिने भएकाले सबैलाई समयमा नै आँखा जाँच गराउन डा. थापाले अनुरोध गरेका छन् । आँखा अस्पताल धादिङमा अन्य जिल्लाहरुको तुलनामा विरामीहरुको संख्या कमी रहेको सरोकारवालाहरुको भनाई छ ।

काठमाडौं । संविधानसभाको दोस्रो निर्वाचनपछि नेपाली काँग्रेस देशको सबैभन्दा ठूलो पार्टी बन्यो । त्यसपछि सरकारको नेतृत्व पनि उसैले ग¥यो । निर्धारित समयमै संविधान जारी गर्नकै लागि भन्दै सबै दलहरुको सहमतीमा पार्टी सभापति शुशिल कोईराला प्रधानमन्त्री बने । तर सरकार र सदनको नेतृत्व गर्दै अघि बढिरहेपनि कार्यकर्तालाई रुझाउन भने उसले सकिरहेको छैन । आफ्नै भुमिकाले पार्टी सबैभन्दा ठूलो बनेपनि आफुहरुकै वास्ता नगरेको भन्दै कार्यकर्ताहरु नेतृत्वप्रति रुष्ट छन् ।
देशका विभिन्न ठाउँमा कार्यकर्तामाझ जाने क्रममा नेताहरुले यस्तै गुनासाहरु झेल्न थालेपछि केन्द्रय सदस्य शेखर कोइरालाले भने एउटा अभियान सुरु गरेका छन् । कोइराला बिहीबारदेखि हरेक दिन दिउँसो १ देखि ३ बजेसम्म पार्टी केन्द्रीय कार्यलयमा रहने छन् । कार्यकर्ताहरुको गुनासाहरु थेक्न नसकेपछि कोईरालाले यो अभियान सुरु गरेको उनका सहयोगी दिनेशचन्द्र थपलियाले जानकारी दिए । उनी अबदेखि हरेक दिन पार्टी केन्द्रीय कार्यलयमा २ घण्टा कार्यकर्ताहरुसँग हुनेछ, गुनासाहरु सुन्नेछन् र आवश्यक समाधान खोज्नेछन् ।

नयाँ दिल्ली, १३ कात्तिक । सन् १९८४ को अक्टोबर ३१ मा तत्कालीन प्रधानमन्त्री इन्दिरा गान्धीलाई जब उहाँकै अङ्गरक्षकले गोली हानी हत्या गरे सो समयमा गान्धी वंशको निरन्तरताका लागि उहाँका छोरा राजिव गान्धीलाई प्रधानमन्त्रीको पदमा राखियो ।  भारतमा गान्धी परिवारलाई राजनीतिक वंशजका रुपमा पनि लिइन्छ । सोही वंशजको विरासत धान्न छोरा राजिव गान्धीलाई प्रधानमन्त्रीका रुपमा आसिन गराइएको थियो ।

तर भारतीय राजनीतिमा एक बलियो उम्मेदवार (आइरन लेडी) का रुपमा रहेकी पूर्व प्रधानमन्त्री गान्धीको हत्याको आज तीस वर्ष पुग्दा भने भारतको सो राजनीतिक वंशजलाई यतिखेर निकै अप्ठेरो परिरहेको महसुस भएको छ ।  सो राजनीतिक वंशजले गरिरहेको भारतीय काँग्रेस पार्टी यतिखेर सत्तामा छैन । सत्तामा नभएको मात्र होइन यतिखेर सो दल निकै कमजोर प्रतिपक्षका रुपमा उभिएको छ ।

सोही राजनीतिक वंशजका एकजना कनिष्ठ सदस्य राहुल गान्धी (इन्दिरा गान्धीका नाती र पूर्व प्रधानमन्त्री राजिव गान्धीका छोरा) यतिखेर पार्टी नेतृत्वमा आइपुगेका छन् तर संसद्मा झिनो मतका आधारमा प्रतिपक्षको भूमिका निर्वाह गरिरहेका छन् । गएको मे महिनामा भएको आमनिर्वाचनमा त्यहाँको विपक्षी दल भारतीय जनता पार्टी सत्तामा आएको छ भने सत्तारुढ दल काँग्रेस विपक्षमा उभिएको छ ।
काँग्रेस दुई दशकलामो शासनपछि सानो आकारको प्रतिपक्षी दलका रुपमा पछिल्लो समयमा देखिएको छ । भारतमा काँग्रेसका बारेमा कयौँ पुस्तक लेखेका एकजना बुद्धिजीवी रसिद किदवायी भन्छन्– इन्दिरा गान्धी वास्तवमा भारतमा काँग्रेसलाई व्यापकता दिने नेत्री थिइन् तर अहिले सो कुराको खाँचो उक्त पार्टीभित्र महसुस भइरहेको छ ।

जसको अभावका कारण पनि भारतमा काँग्रेसको यो गत सुरु भएको छ– उनको भनाइ छ । भारत स्वतन्त्र भएको ६७ वर्षमा भारतमा काँग्रेसले कम्तीमा पनि ५० वर्ष शासन गरेको छ । भारतमा काँग्रेसलाई नै सधैँ सत्तारुढ दलकै रुपमा विकास गरिएको थियो । इन्दिरा गान्धीका पिता जवाहरलाल नेहरू भारत स्वतन्त्र भएपछिका पहिलो प्रधानमन्त्री हुन् । उनले सन् १९४७ देखि १९६४ सम्म प्रधानमन्त्रीका रुपमा काम गरेकाछन् ।
नेहरू प्रधानमन्त्रीबाट हटेको दुईवर्षपछि देखि नै इन्दिरा गान्धी प्रधानमन्त्री बनेकी हुन् । उनले पनि सन् १९६६ देखि १९७७ सम्म भारतमा प्रधानमन्त्रीका रुपमा सेवा गरेकी छिन् । त्यसपछि पनि उनी सन् १९८० पछि फेरि प्रधानमन्त्रीका रुपमा सत्तामा आएकी थिइन् । उनी प्रधानमन्त्री रहेकी बेला हत्या भएको थियो ।

उनको हत्यापछि पनि उनका छोरा राजिव गान्धीलाई भारतको प्रधानमन्त्रीका रुपमा अघि सारिएको हो । पछि उनको पनि हत्या भएको थियो । राजिव गान्धीको हत्या सन् १९९१ मा तामिलहरूले गरेका थिए । उनलाई पनि प्रधानमन्त्री रहेकै बेला हत्या गरिएको थियो ।

त्यसपछि भने उनकी श्रीमती सोनिया गान्धीले पार्टीको बागडोर सम्हाल्दै आएकी छिन् । उनको नेतृत्वमा सन् २००४ र सन् २००९ मा भएको आम निर्वाचनमा काँग्रेस नै ठूलो दल बनेको थियो । सोही बमोजिम नै काँग्रेसले दश वर्षसम्म शासन गरेको हो । एएफपी

काबुल, १३ कात्तिक । अफगानिस्तानका तालिवानहरूका विरुद्ध सुरक्षाबलले बुधबार गरेको कारबाहीको क्रममा सातजना तालिवानको मृत्यु भएको छ । अफगान गृह मन्त्रालयले बिहीबार सो जानकारी दिएको छ । गत २४ घण्टाभित्र अफगान सैनिक, प्रहरी र गुप्तचर निकाय समेतको सहभागितामा सो कारबाही भएको बताइएको छ ।

यस कारबाहीको क्रममा सुरक्षाबलले हातहतियार कब्जा गरेको र सुरक्षाबलतर्फ भने कुनै हताहतको समाचार नभएको जनाइएको छ ।
सन् २०१४ को अन्त्यसम्म अफगानिस्तानमा रहेका नेटोसँग आबद्ध प्रायः सैनिक फर्किसक्ने नेटोआबद्ध सबै देशहरूले निर्णय गरिसकेका हुनाले अफगानिस्तानमा सुरक्षाको जिम्मा अफगान सैनिकमा नै आएको छ ।
पछिल्लो समयमा तालिवानहरूले पनि अफगानिस्तानका विभिन्नस्थानमा आक्रमणलाई तीव्र पारेका छन् । उनीहरूको सो आक्रामक कारबाहीलाई मध्यनजर गरी सरकारी सेना र प्रहरीले पनि कारबाही जारी राखेका छन् । सिन्ह्वा

१३ कार्तिक, काठमाडौं । विभिन्न धार्मिक संघसस्थाहरुले नेपालमा धार्मिक संस्थाहरुवीच एकता गर्न र मोर्चा तयार गर्ने उद्देश्यले यही कार्तिक १५ र १६ गते धार्मिक सम्मेलन गर्ने भएको छ ।
बिहिबार रिपोर्टर्स क्लब नेपालमा राष्ट्रिय धार्मिक संघ संस्था बृहत् सम्मेलन २०७१ आयोजक समितिले पत्रकार सम्मेलन गर्दै सनातन हिन्दू धर्मसंस्कारलाई नाश गर्ने षडयन्त्रको विरुद्ध मोर्चाबन्दी गर्नका लागि यही कार्तिक १५ र १६ गते काठमाडौंको कोटेश्वरमा धार्मिक सम्मेलन गर्न लागेको जानकारी दिएको छ ।
कार्यक्रममा राष्ट्रिय धर्म सभाका अध्यक्ष प्रा.डा. माधव भट्टराईले नेपालमा पैसाको खोलो बगाएर धर्म परिवर्तन गर्ने काम भएकोमा घोर भत्र्सना गर्दै यस्ता धार्मिक अपराधका काम तत्काल नरोकिए आफूहरु बाध्य भएर धार्मिक क्रान्ति गर्ने चेतावनी दिएका छन् । भट्टराईले भने, ‘धर्म परिवर्तन नरोके हामी बलिदान गर्न पनि तयार छौं । धर्मको नाममा हुने हाम्रो सभ्यता सिध्याउन खोज्नेहरुलाई हामी निमिट्यान्न पार्छौ ।’
त्यस्तै हिन्दू जागरण नेपालका अध्यक्ष रामकृष्ण उपाध्यायले पनि सनातन हिन्दू बाहुल्य समुदायको भोट प्राप्त गरेर हिन्दूहरुकै धर्मसंस्कारलाई नाश गर्ने षडयन्त्रको विरुद्ध देश भरि रहेका धार्मिक संघ सस्थाहरुलाई एकजुट गर्न आफूहरुले धार्मिक सम्मेलन गर्न लागेको उद्घोष गरेका छन् ।
विश्व हिन्दू महासंघ राष्ट्रिय समितिका सभापति निल प्रसाद भण्डारीले नेपालका राजनीतिक दलहरुले एकतर्फी रुपमा धर्मनिरपेक्ष राष्ट्र घोषणा गरेको भन्दै त्यसको विरुद्धमा आफूहरु एक भएर लागिपर्ने बताएका छन । उनले उक्त सम्मेलनले सनातन हिन्दू राष्ट्र नेपाल कायम गर्न समेत टेवा पुग्ने विश्वास लिएका छन् ।

 सम्भबत नेपालकै एक मात्र मन्दिर जहाँ पाठीको वलि चढ्छ तर महिलाहरुलाई प्रवेश निषेध छ । ढोला ७, धादिङ मा अवस्थित मण्डलीमाईको उत्पतिको किंवदन्ती विचित्र किसिमको छ । ढोला मण्डलीमाईका पूजारी मगरको भनाइअनुसार ढोलाकी मण्डलीमाईको उत्पति भएको समय लगभग १७५० सालतिर हो । त्यतिबेला एकजना देविदास नाम गरेको मगर हलो काट्न भनी वनमा गए ।

 त्यहाँ सालको रुख काट्न लाग्दा बन्चरोको धार नै झ¥यो । सालको रुखमा डोब पनि लागेन । यस्तो देखेर ती मगर आश्चर्य मान्दै घरमा आए । भोलिपल्ट धार झरेको बन्चरो लिएर आरनमा गई अर्चापेर ल्याए र फेरी त्यही हिजो काट्न लागेको सालको रुख ढाल्न भनी गएर, पहिलोचोटि त्यही सालको रुख काट्नेबित्तकै रुखबाट रातो रगत बग्न थालेछ । त्यो देखेर ती मगर आश्चर्य चकित हुँदै रुख काट्नै छोडेर घर गए ।

बेलुका खाना खाएर सुतेपछि राति सपनामा ‘म मण्डली माई हँु । म यही सालको रुखमा बसेकी छु ।

यो सालको रुखलाई काट्न प्रयत्न नगर्नुृृृृ गाउँ, सहर, राष्ट्रका सबैलाई सङ्कट आइपरेको बेलामा संरक्षण गर्नेछु । यस बन्चरोको प्रहारले गर्दा म साहै दुखित छु । मेरो पीडा शान्ति र सन्तोषको लागि एकादशी ,औाशी र अरु अहिँसात्मक चाड पर्व बाहेक प्रत्येक मङ्गलबार मेरो पूजा १२ वर्ष भित्रको मगर जातिको कुमार केटाले गर्नुपर्छ । महिलालाई यहाँ आउन र मेरो प्रसाद खान नदिनु, बाजा गाजा नाच गान आदि खलबल नगरी एकान्त जँगलमा मेरै सालको फेदमा फलफूल ,धुप ,दीप, नैवेद्यले पुजा गरी कुमारी पठेङ्ग्री पाठी वली दिएर पुजा गर्नु । पूजापछि प्रसाद कसैले पनि सिरमा नलगाई त्यसै जँगल परिसर भित्रै बसेर सबै भक्तहरूले भोजन गर्नु, यो गरेका खण्डमा म प्रसन्न हुन्छु र भक्तहरूले चाहे अनुसार वरदान दिन्छु  ।’

भन्दै भगवती मण्डली देवी अन्तध्र्यान भएको सपना देखेपछि सपनामा देखेको सबै कुरा आफ्ना जहानहरूलाई सुनायो । सबै मगर जातिहरू अति प्रभावित हुदैँ गाउँघर सबैतिर प्रचारप्रसार गर्दै त्यसै दिनदेखि मगर जातिको किशोरले बाख्राको पाठी वली गरी पुजा गर्ने परम्पराको थालनी भएको भन्ने किंवदन्ती प्रचलित छ । सोही विधि अनुसार देश तथा विदेश बाट ल्यइएको पुजा सरदम पनि उसैगरी मँगलबार उसै पुजारीले पुजा गर्र्ने प्रसादहरू त्यो जँगलबाहिर नलैजाने सबै मिलेर त्यसै मण्डली परिसरमा बसेर खाने चलन छ । अहिले प्रत्येक मंगलबार करिब ३५० वटा जति पाठीको वली दिइने गरिन्छ ।

प्रत्येक वर्ष मङ्गलबार नपरे पनि बैशाख शुक्ल पूर्णिमाको दिनमा पाठी वली गरी नित्य पुजा र प्रत्येक श्रावण महिनामा १५ गते अघिको मँगलबार पाठी वली नगरी नयाँ पोलेको मकै,पायस फलफुल तरकारीहरू नैवेध चडाई पुजा गर्ने गरी वर्षको दुई पटक गाउँको नित्य पुजा चल्दै आएको छ । कुनै बखत गाउमा आकस्मिक दुर्घटना परेमा क्षमा पुजा भनी पुजा गर्ने चलन छ । नयाँ मकै मण्डली देबिलाई नचडाई ढोला गाउका मानिसहरू खादैनन् यो परम्परा यथावत् छदैछ ।

पहिले दलितहरुले ढोला मण्डली माईको पुजा गर्न र दर्शन गर्न पाएका थिएनन् । अहिले खुलारूपमा मण्डलीमाईको दर्शन र पुजा गर्न पाएका छन् । २०६२ जेठ ३१ गते दलित सेवा संघका तत्कालिन अध्यक्ष गोपाल विश्वकर्माको नेतृत्वमा ५२६ जना दलितका साथ ढोला मण्डलीमाईमा पाठीहरू चढाएर आएदेखि दलितहµले पनि खुलारूपमा पूजापाठ गर्दै आएका छन् । मण्डली माई मन्दिरको जिर्णेद्धार गर्ने क्रममा २०७१ जेठ १० र ११ गते मन्दिरमा पिल्लरको लागि खनिएको खाडल वरीपरी सर्पले परिक्रमा गरी काममा अवरोध पुर्याए पछि पुराने मन्दिरबाट झिकिएको घण्टा पुरानै मन्दिरमा लगेर राखी मंगलबार क्षयमा पुजा गरे पछि सर्प नदेखिएको र मन्दिर निर्माण कार्य गरिएको स्थानीय बासिन्दा बताउछन् ।

पछिल्लो समय मण्डलीमाईको प्रसादसँग मदिरा पिउने नराम्रो प्रथाको थालनी व्यापक रूपमा बढेको भन्दै यहाँका वुद्धि जिवीहरूले चिन्ता व्यक्त गर्न थालेका छन् । यसरी एउटा नाजायज सँस्कृती मौलाउँदै जाने हो भने निकट भविष्यमा मण्डली देवी प्रतिको अहिले विध्मान आस्था घटेर जाने निश्चित छ । यो बारेमा सँवन्धित निकायले वेलैमा सोच्नु आवश्यक छ । होइन भने निकट भविष्यमा मण्डलीको अस्थित्व पनि सँकटमा पर्नेछ र त्यो घाटा तमाम हामी ढोलावासीले व्यहोर्नु पर्ने हुन्छ । त्यसैले बेलैमा यसबारे सोच्नकी ?

श्रोत हाम्रो ढोला पुस्तक, नोट - श्रोत नखुलाई यो सामाग्री प्रकाशन, प्रसारण नगर्नू होला ।